σπινέλιοι

Ομάδα ορυκτών που αντιστοιχούν στο γενικό τύπο R’’ O3. R’ Ο: το R’ δείχνει ένα δισθενές μέταλλο (μαγνήσιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, μαγγάνιο) και το R’’ ένα τρισθενές (αργίλιο, χρώμιο, σίδηρο). Όλα τα μέλη της ομάδας των σ. κρυσταλλώνονται στο κυβικό σύστημα (συνήθως σε οκταεδρικούς κρυστάλλους) και σχηματίζουν ισόμορφες παραμείξεις σε οποιαδήποτε αναλογία. Στην ομάδα των σ. περιλαμβάνονται τρεις σειρές: του σπινελίου, του μαγνητίτη και του χρωμίτη. Τα μέλη που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι: ο ευγενής σπινέλιος (οξείδιο του μαγνησίου και του αργιλίου· Αl₂Ο₃ · MgO), ο γκανίτης (οξείδιο του ψευδαργύρου και του αργιλίου: Αl₂Ο₃ · ZnO), ο ερκυνίτης (οξείδιο του σιδήρου και του αργιλίου: Αl₂Ο₃ · FeO), ο μαγνητοφερρίτης (οξείδιο του μαγνησίου και του σιδήρου: Fe₂O₃ · MgO), ο φρανκλινίτης (οξείδιο του ψευδαργύρου και του σιδήρου: Fe₂O₃ · ZnO), ο χρωμίτης (οξείδιο του σιδήρου και του χρωμίου: Cr₂O₃ · FeO), ο γαλαξίτης (οξείδιο του μαγγανίου και του αργιλίου: Α12Ο3 · MnO). Μερικοί σ. έχουν θεμελιώδη σημασία για την εξαγωγή των μετάλλων που περιέχουν, όπως ο χρωμίτης για το χρώμιο και ο μαγνητίτης για το σίδηρο. Ο ευγενής σ. χρησιμοποιείται ως πολύτιμος λίθος (γνωστός και ως ρουμπινοσπινέλιος) και βρίσκεται άφθονος σε αρκετά κοιτάσματα της Σρι Λάνκα, της Ινδίας και της Ταϊλάνδης. Είναι άχρωμος ή κόκκινος σε διάφορες διαβαθμίσεις αποχρώσεων. Υπάρχει ακόμα και μια ποικιλία με γαλάζιο χρώμα που προέρχεται από τα Ουράλια. Οι σ. απαντούν κυρίως σε βασικά εκρηξιγενή πετρώματα και σε κρυσταλλοσχιστώδη. Σπινέλιοι: κρύσταλλοι μαγνητίτη.